TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO DỰ ÁN SINH HỌC 10 THPT GÓP PHẦN NÂNG CAO NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH

TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO DỰ ÁN SINH HỌC 10 THPT GÓP PHẦN  NÂNG CAO NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH

2.1.  Cấu trúc nội dung chương trình SHPT và chương trình sinh học 10.

2.1.1. Cấu trúc nội dung chương trình sinh học phổ thông

Chương trình sinh học phổ thông được phân bố khá là đồng đều về lượng tri thức ở mỗi đơn vị lớp học trong cấp trung học cơ sở. Nhưng khi lên đến cấp trung học phổ thông thì có sự tăng dần. Các chủ đề được lặp lại nhưng nội hàm của mỗi khái niệm trong các chủ đề được hoàn thiện hơn. Thể hiện ở bảng 2.1

Bảng 2.1. Phân phối chương trình học cấp THCS & THPT

Có thể thấy chương trình Sinh học phổ thông được sắp xếp lần lượt từ Thực vật (lớp 6) đến Động vật (lớp 7), Cơ thể người và vệ sinh (lớp 8), cuối cùng là Sinh học đại cương (lớp 9, 10, 11, 12). Cơ sở khoa học của cách sắp xếp này là Thực vật trực tiếp liên hệ với giới vô cơ. Động vật liên hệ với giới Thực vật, trong quá trình tiến hóa thì Thực vật lên cạn trước Động vật, Thực vật là thức ăn, là môi trường sống của Động vật, làm tiền đề cho sự xuất hiện Động vật trên cạn. Con người có nguồn gốc từ Động vật, là sản phẩm cao nhất ở bậc thang tiến hóa của giới hữu cơ. Sinh học đại cương tổng kết và khái quát hóa, hệ thống hóa tri thức từ ba phần trên.

Như vậy, nhìn một cách tổng thể về chương trình Sinh học THCS ta thấy: Các kiến thức Sinh học đề cập tới các đối tượng cụ thể đây thuộc kiến thức chuyên ngành (vi sinh vật, nấm, thực vật, động vật và con người), trong đó chủ yếu trình bày các kiến thức về cấu tạo và chức năng của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể qua đó học sinh thấy được quan hệ thống nhất giữa cấu tạo cơ thể và chức năng tế bào theo hướng tiến hóa thích nghi, riêng lớp 9 đề cập tới các mối quan hệ di truyền và biến dị, sinh vật và môi trường, là những kiến thức sinh học đại cương.

Các kiến thức được trình bày trong chương trình Trung học phổ thông là những kiến thức sinh học đại cương, chỉ ra những nguyên tắc tổ chức, những quy luật vận động chung cho giới sinh vật. Kiến thức được trình bày theo các cấp tổ chức sống, từ các hệ nhỏ đến các hệ lớn: tế bào → cơ thể → quần thể – loài → quần xã → hệ sinh thái – sinh quyển, cuối cùng tổng kết những đặc điểm chung của các tổ chức sống theo quan điểm tiến hóa – sinh thái.

Trong nghiên cứu này chúng tôi tập trung phân tích cấu trúc nội dung chương trình sinh học 10.